W sercu województwa lubuskiego rozkwitła kiedyś ambitna wizja: stworzenie samorządowej kolei, która przeciwstawi się monopolowi państwowej firmy PKP. Była to Lubuska Kolej Regionalna (LKR), pionier nie tylko na polskim gruncie, ale i w Europie Środkowo-Wschodniej. Inicjatywa ta, urzeczywistniona dzięki odważnej decyzji lokalnych władz w 1992 roku, obiecywała rewolucję w regionalnych przewozach, oferując pasażerom komfort podróży na nieosiągalnym dotąd poziomie: klimatyzowane wagony, miękkie fotele lotnicze, drzwi otwierane przyciskiem i nawet stoliki do przewijania niemowląt. Ta nowoczesność, wsparta zakupem taboru z Danii po cenach zaledwie złomu, zdawała się zwiastować nową erę w polskim transporcie kolejowym.
Niestety, zderzenie z rzeczywistością było brutalne. Pomimo znaczących inwestycji i innowacji, LKR natrafiła na szereg przeszkód, które ostatecznie doprowadziły do jej upadku. Konflikty z PKP, które posiadało monopol na infrastrukturę kolejową, wykazały pierwsze symptomy problemu. Dzień po rozpoczęciu działalności, LKR nie mogła zrealizować zaplanowanego przewozu szkolnej wycieczki z powodu odmowy dostępu do torów przez PKP, co tylko zwiastowało dalsze problemy. Władze wojewódzkie, mimo początkowego entuzjazmu, szybko zderzyły się z murami biurokracji, oporem PKP oraz brakiem wsparcia na szerszą skalę.
Pomimo ambitnych planów, takich jak uruchomienie przewozów towarowych, które miały subwencjonować deficytowe przewozy pasażerskie, LKR nie zdołała przełamać monopolu PKP ani przekonać do siebie lokalnych samorządów. Finansowanie działalności opierało się głównie na niewystarczających dotacjach i sprzedaży biletów, które pokrywały zaledwie ułamek kosztów. Działalność LKR szybko okazała się niezwykle deficytowa, a próby rozszerzenia oferty na przewozy towarowe spełzły na niczym, głównie z powodu przeszkód formalno-prawnych i braku zgody PKP na udostępnienie infrastruktury.
Ostatecznie, LKR stała się ofiarą nie tylko swojej przedsiębiorczości, ale i otaczającego ją systemu, który nie był gotów na tak radykalne zmiany. Upadek LKR, choć bolesny, był symptomem szerszego problemu: oporu przed reformami i modernizacją sektora kolejowego w Polsce. Paradoksalnie, dekady lat po likwidacji LKR, jej historia wydaje się być przestrogą, ale i inspiracją. Pasażerowie, którzy niegdyś cieszyli się komfortem podróży w nowoczesnych pociągach LKR, dziś przesiadają się do autobusów, świadczących podobny poziom usług, co kiedyś oferowała kolej. Ta historia, choć naznaczona porażką, przypomina o niezłomnej woli dążenia do lepszego jutra i o trudach, jakie niesie ze sobą wprowadzanie zmian w zastane realia.
opr. SzI dla ZiemiaGorzowska.pl
